• Slider4
  • Slider5
  • Slider 9

Ηχογενής ενδοκαρδιακή εστία

 

Περιγραφή και ορισμός

Η ηχογενής ενδοκαρδιακή εστία αντιπροσωπεύει μικροασβέστωση και ίνωση του θηλοειδούς μυός και διαγιγνώσκεται όταν μια ηχογενής περιοχή, τόσο φωτεινή όσο το οστό, απεικονίζεται στην εμβρυϊκή καρδιά, συνηθέστερα εντός της αριστερής κοιλίας.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Η ηχογενής ενδοκαρδιακή εστία είναι ο συνηθέστερος υπερηχογραφικός μαλακός δείκτης που παρατηρείται κατά τη διάρκεια της ανατομικής έρευνας δεύτερου τριμήνου και εμφανίζεται στο 3% έως 5% των φυσιολογικών εμβρύων.1 Συνήθως είναι μονήρης, σε ποσοστό 88% εντοπίζεται στην αριστερή κοιλία, σπανιότερα είναι πολλαπλές, ή και, εντοπίζονται στην δεξιά κοιλία.

Υπερηχογραφικά ευρήματα

Η ηχογενής ενδοκαρδιακή εστία απεικονίζεται ιδανικά όταν ο εμβρυϊκός θώρακας είναι πρόσθιος ή προσθιο-πλάγιος, ενώ μπορεί να διέλθει της προσοχής εάν είναι οπίσθιος ή η δέσμη υπερήχων έχει κάθετο προσανατολισμό προς την καρδιά. Αρχικά λαμβάνεται μία εικόνα τεσσάρων κοιλοτήτων της εμβρυϊκής καρδιάς στο επίπεδο των χώρων εισροής προσέχοντας ώστε η καρδιά να απεικονίζεται στον πρόσθιο θώρακα. Η θέση αυτή θεωρείται ιδανική, επειδή επιτρέπει την ευχερή εξέταση των τεσσάρων καρδιακών κοιλοτήτων, του μεσοκολπικού και μεσοκοιλιακού διαφράγματος, του ωοειδούς τρήματος και των κολποκοιλιακών βαλβίδων. Η άποψη αυτής της εμβρυϊκής καρδιάς επιτυγχάνεται με εγκάρσια τομή επί του θώρακος, ακριβώς λίγο πάνω από το διάφραγμα, προσέχοντας ώστε αριστερά ή δεξιά της σπονδυλικής στήλης (ΣΣ), η οποία πρέπει να βρίσκεται οπίσθια, να απεικονίζεται τουλάχιστον μία ολόκληρη πλευρά του θώρακα. Απέναντι ακριβώς από την σπονδυλική στήλη (ΣΣ), βρίσκεται το στέρνο στην μέση του θωρακικού τοιχώματος, ενώ σε γωνία 45ο βρίσκεται η κορυφή της καρδιάς με τις κοιλίες να εμφανίζονται πρόσθια. Η δέσμη των υπερήχων πρέπει να διανύει κάθετα τις κολποκοιλιακές βαλβίδες. Η διάγνωση τίθεται όταν μια διακριτή ηχογενής εστία, φωτεινή όσο το οστό, απαντάται εντός της κοιλίας της καρδιάς.

Διαφορική διάγνωση

Περιλαμβάνει το ραβδομύωμα που τυπικά εδράζεται στο διάφραγμα και τους καρδιακούς κόλπους. Το ραβδομύωμα, καταλαμβάνει μεγαλύτερες και περισσότερο εκτεταμένες ηχογενείς περιοχές στην εμβρυϊκή καρδιά από ότι η ηχογενής εστία της οποίας το μέγεθος είναι ˂ 3mm.

Συσχετιζόμενες δομικές ανωμαλίες

Η μεμονωμένη ηχογενής εστία δεν συσχετίζεται με δομικές καρδιακές ανωμαλίες ή δυσλειτουργία του μυοκαρδίου με βάση μακροπρόθεσμες μελέτες παρακολούθησης κατά την παιδική ηλικία. 2 , 3

Συσχέτιση με την ανευπλοειδία

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, πρώτοι οι Roberts και Genest, μελετώντας ιστολογικές διαφάνειες θνησιγενών εμβρύων, περιγεννητικών θανάτων και αυτόματων αποβολών, συσχέτισαν την ασβεστοποίηση των θηλοειδών μυών της καρδιάς με τις χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Το εύρημα αυτό ήταν παρόν στο 16% (14/85) των εμβρύων με σύνδρομο Down και στο 39% (7/18) των εμβρύων με τρισωμία 13 (syndrome Patau), συγκριτικά με το 2,4% (6/255) των φυσιολογικών εμβρύων. 4

Μεταγενέστερες μελέτες κατάφεραν να απεικονίσουν το εύρημα αυτό με υπερηχογράφημα και το σύνδεσαν με τετραπλάσιο κίνδυνο ή μεγαλύτερο για σύνδρομο Down, όταν ήταν παρούσα μία ενδοκαρδιακή εστία. 5 , 6 Η ηχογενής ενδοκαρδιακή εστία αποδίδει καλύτερα στην ανίχνευση του συνδρόμου Down με την πρόσθετη αναζήτηση και άλλων υπερηχογραφικών δεικτών στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης, των οποίων οι θετικές αναλογίες πιθανότητας (LRs) κυμάνθηκαν από 2.8 έως 8. 7 - 10

Η κλινική σημασία της ηχογενούς ενδοκαρδιακής εστίας, ως μεμονωμένο εύρημα, παραμένει αμφιλεγόμενη σε σχέση με την ανευπλοειδία. Το 2009, οι Shanks και συνεργάτες κατέδειξαν ότι το εύρημα αυτό δεν αύξανε σημαντικά τον κίνδυνο για σύνδρομο Down σε ασθενείς χαμηλού κινδύνου. Σε παρόμοια συμπεράσματα κατέληξαν και άλλες μελέτες που υποστήριξαν ότι η ηχογενής ενδοκαρδιακή εστία δεν πρέπει να θεωρείται δείκτης ανευπλοειδίας σε ασθενείς με χαμηλό a priori κίνδυνο, ειδικά σε άτομα ηλικίας κάτω των 35 ετών με αρνητικά αποτελέσματα πρώτου ή δεύτερου τριμήνου. 12 - 15 Ωστόσο σε μια μετα-ανάλυση το 2003 οι Sotiriadis και συνεργάτες ανέφεραν υψηλή θετική αναλογία πιθανότητας (LR) 5.4 για την παρουσία της μεμονωμένης ηχογενούς ενδοκαρδιακής εστίας. 16

Στρατηγικές διαχείρισης

Τα αλληλοσυγκρουόμενα αυτά αποτελέσματα δίχασαν τις ιατρικές κοινότητες σχετικά με την διαχείριση της ηχογενούς εστίας ως μεμονωμένου ευρήματος σε πληθυσμούς με χαμηλό a priori κίνδυνο, την στιγμή μάλιστα που εμφανίζει υψηλό επιπολασμό. Οι υποστηρικτές της πλήρους αποκάλυψης του ευρήματος παραθέτουν ως επιχείρημα την ηθική ευθύνη των γιατρών να ενημερώνουν πλήρως και να συμβουλεύουν τους ασθενείς. Εναλλακτικές απόψεις σχετικές με το θέμα, υιοθετούν την άποψη ότι η αποκάλυψη αυτού του ευρήματος, το οποίο παρεμπιπτόντως είναι συχνό και ασθενώς συσχετισμένο με σύνδρομο Down, δημιουργεί περιττό άγχος στους γονείς και οδηγεί σε αυξημένο ποσοστό διαγνωστικών επεμβατικών εξετάσεων με πιθανότητες εμβρυϊκής απώλειας χωρίς σημαντική βελτίωση του ρίσκου ανευπλοειδίας. 17 , 18

Οι Caughey και συνεργάτες δημοσίευσαν μια μελέτη που αξιολόγησε την προσφορά της αμνιοκέντησης στην οποία υποβλήθηκαν όλοι οι ασθενείς ηλικίας κάτω των 35 ετών με μεμονωμένη ηχογενή εστία στο υπερηχογράφημα δεύτερου τριμήνου. Οι ερευνητές αυτοί κατέληξαν στο συμπέρασμα πως αν και, η ηχογενής ενδοκαρδιακή εστία φαίνεται να αυξάνει μερικώς τον κίνδυνο για σύνδρομο Down, η χρήση του ως εργαλείου διαλογής σε πληθυσμούς χαμηλού κινδύνου θα οδηγούσε σε μεγάλο αριθμό αμνιοπαρακεντήσεων (˃ 118.146/έτος) αλλά και αποβολών (582/έτος) για να εντοπίσει ένα σχετικά μικρό αριθμό εμβρύων με σύνδρομο Down (244). 19

Πιο πρόσφατα, οι Chasen και Razavi σε μια αναδρομική μελέτη ανέφεραν ότι τα ποσοστά αμνιοπαρακέντησης ήταν σημαντικά υψηλότερα σε ασθενείς με χαμηλό κίνδυνο μετά από την ανακάλυψη μεμονωμένης ηχογενούς εστίας συγκριτικά με ασθενείς χωρίς μεμονωμένη ηχογενή εστία και παρόμοιο επίπεδο κινδύνου. 20

Το ζήτημα της αποκάλυψης των ήπιων δεικτών της ανευπλοειδίας, παραμένει ένα ηθικό δίλημμα για τους μαιευτήρες. Η βελτίωση όμως του προγεννητικού ελέγχου στην εκτίμηση της ανευπλοειδίας με το ελεύθερο κυτταρικό εμβρυϊκό DNA (cffDNA μπορεί να επιτρέψει την παρακολούθηση και την ανακούφιση του άγχους του ασθενούς χωρίς της πρόσθετη ανησυχία για την απώλεια του εμβρύου από την αμνιοπαρακέντηση.

  1. Levy DW, Mintz MC. The left ventricular echogenic focus: a normal finding. AJR Am J Roentgenol. 1988 Jan; 150 (1): 85-6. PubMed | Full Text AJR
  2. Wax JR, Donnelly J, Carpenter M, et al. Childhood cardiac function after prenatal diagnosis of intracardiac echogenic foci. J Ultrasound Med. 2003 Aug; 22 (8): 783-7. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  3. Tennstedt C, Chaoui R, Vogel M, et al. Pathologic correlation of sonographic echogenic foci in the fetal heart. Prenat Diagn. 2000 Apr; 20 (4): 287-92. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  4. Roberts DJ, Genest D. Cardiac histologic pathology characteristics of trisomies 13 and 21. Hum Pathol. 1992 Oct; 23 (10): 1130-40. PubMed | Elsevier Science
  5. Winter TC, Anderson AM, Cheng EY, et al. Echogenic intracardiac focus in 2nd trimester fetuses with trisomy 21: usefulness as a US marker. Radiology. 2000 Aug; 216 (2): 450-6. PubMed | Full Text Radiology
  6. Bromley B, Lieberman E, Laboda L, et al. Echogenic intracardiac focus: a sonographic sign for fetal Down syndrome. Obstet Gynecol. 1995 Dec; 86 (6): 998-1001. PubMed | Elsevier Science
  7. Bromley B, Lieberman E, Shipp TD, et al. The genetic sonogram: a method of risk assessment for Down syndrome in the second trimester. J Ultrasound Med. 2002 Oct; 21 (10): 1087-96. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  8. Agathokleous M, Chaveeva P, Poon LCY, et al. Meta-analysis of second-trimester markers for trisomy 21. Ultrasound Obstet Gynecol. 2013 Mar; 41 (3): 247-61. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  9. Nyberg DA, Souter VL, El-Bastwissi A, et al. Isolated sonographic markers for detection of fetal Down syndrome in the second trimester of pregnancy. J Ultrasound Med. 2001 Oct; 20 (10): 1053-63. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  10. Smith-Bindman R, Hosmer W, Feldstein VA, et al. Second-trimester ultrasound to detect fetuses with Down syndrome: a meta-analysis. JAMA. 2001 Feb 28; 285 (8): 1044-55. PubMed | Full Text JAMA
  11. Shanks AL, Odibo AO, Gray DL. Echogenic intracardiac foci: associated with increased risk for trisomy 21 or not?. J Ultrasound Med. 2009 Dec; 28 (12): 1639-43. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  12. Coco C, Jeanty P, Jeanty C. An isolated echogenic heart focus is not an indication for amniocentesis in 12,672 unselected patients. J UItrasound Med. 2004 Apr; 23 (4): 489-96. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  13. Prefumo F, Presti F, Mavrides E, et al. Isolated echogenic foci in the fetal heart: do they increase risk of trisomy 21 in a population previously screened by nuchal translucency?. Ultrasound Obstet Gynecol. 2001 Aug; 18 (2): 126-30. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  14. Anderson N, Jyoti R. Relationship of isolated fetal intracardiac echogenic focus to trisomy 21 at the mid-trimester sonogram in women younger than 35. Ultrasound Obstet Gynecol. 2003 Apr; 21 (4): 354-8. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  15. Lamont RF, Havutcu E, Salgia S, et al. The association between isolated fetal echogenic cardiac foci on second-trimester ultrasound scan and trisomy 21 in low-risk unselected women. Ultrasound Obstet Gynecol. 2004 Apr; 23 (4): 346-51. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  16. Sotiriadis A, Makrydimas G, Ioannidis JPA. Diagnostic performance of intracardiac echogenic foci for Down syndrome: a meta-analysis. Obstet Gynecol. 2003 May; 101 (5 Pt 1): 1009-16. PubMed | Elsevier Science
  17. Doubilet PM, Copel JA, Benson CB, et al. Choroid plexus cyst and echogenic intracardiac focus in women at low risk for chromosomal anomalies. J Ultrasound Med. 2004 Jul; 23 (7): 883-5. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  18. Filly RA, Benaceraf BR, Nyberg DA , et al. Choroid plexus cyst and echogenic intracardiac focus in women at low risk for chromosomal anomalies. J Ultrasound Med. 2004 Apr; 23 (4): 447-9. PubMed | Wiley Online Library | PDF
  19. Caughey AB, Lyell DJ, Filly RA, et al. The impact of the use of the isolated echogenic intracardiac focus as a screen for Down syndrome in women under the age of 35 years. Am J Obstet Gynecol. 2001 Nov; 185 (5): 1021-7. PubMed | Full text AJOG
  20. Chasen ST, Razavi AS. Echogenic intracardiac foci: disclosure and the rate of amniocentesis in low-risk patients. Am J Obstet Gynecol. 2013 Oct; 209 (4): 377.e1-3. PubMed | Full text AJOG

Μετρητής

Διαβάστηκε:
21060 φορές

Ιστορικό δημοσίευσης

Ημ/νία δημιουργίας άρθρου:
Κυριακή, 29 Μαρτίου 2015 00:03

Ημ/νία τελευταίας τροποποίησης:
Σάββατο, 01 Αυγούστου 2020 18:32

Συντάκτης άρθρου:
Δρ Αναστάσιος Κοκοβίδης

Βιβλιογραφία

παραπομπές

Λεπτομέρειες

Copyright © 2015 - 2020, Δρ Αναστάσιος Κοκοβίδης

Share it

Ποιοι είμαστε

Η ιστοσελίδα emvriomitriki.gr σχεδιάστηκε αρχικά για να καλύψει τις απορίες και τις ανάγκες των εγκύων γυναικών. Όμως, λόγω του υψηλού επιστημονικού υλικού που περιέχει (άρθρα, βίντεο, φωτογραφίες, βιβλιογραφία) καθίσταται χρήσιμο επαγγελματικό εργαλείο σε φοιτητές, μαιευτήρες και άλλους επαγγελματίες υγείας που επιθυμούν να ανανεώσουν τις γνώσεις τους. Το έργο επιμελήθηκε ο ιατρός Αναστάσιος Κοκοβίδης.

Στοιχεία επικοινωνίας

Διαδρομή

Λεωφόρος Κηφισίας 26
Αθήνα, 115 26


info@emvriomitriki.gr
210 7771300










Κλείστε το ραντεβού σας Online!




Πριν ξεκινήσετε, Cookies
Πρόκειται για μικρά αρχεία/εργαλεία που μας βοηθάνε να οργανώσουμε καλύτερα την περιήγηση στην σελίδα μας καθώς και την ανάλυση της επισκεψιμότητας της σελίδας μας.