Περιγραφή και ορισμός
Υποχοριονικό αιμάτωμα (SCH) καλείται η συλλογή αίματος ή ορού μεταξύ χορίου και φθαρτού. Πολλές έγκυες παρουσιάζουν κολπική αιμορραγία στο πρώτο τρίμηνο της κύησης και ένα από τα υπερηχογραφικά ευρήματα που παρατηρούνται σε τέτοιου είδους καταστάσεις είναι η απεικόνιση υποχοριονικού αιματώματος (SCH). 1
Αιτιολογία και επίπτωση
Η αιτιολογία του SCH παραμένει ασαφής, ωστόσο η επίπτωσή του ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των διαφόρων μελετών από 4 έως 48%. 2 , 3
Κλινικά χαρακτηριστικά
Το SCH αντανακλά κάποιο βαθμό υποχοριονικής αιμορραγίας η οποία ορισμένες φορές δεν μπορεί να παροχετευτεί ή να απορροφηθεί σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. Αν η αιμορραγία επεκταθεί πέραν του χοριοφθαρτού προς το μυομήτριο, μπορεί να διαλάθει της προσοχής της εγκύου και να αποτελεί τυχαίο υπερηχογραφικό γεγονός. Όταν όμως επεκταθεί προς τον τράχηλο εκδηλώνεται ως αιμορραγία επειδή βρίσκει διέξοδο προς τον κόλπο. Αργότερα, μετά τον σχηματισμό του πλακούντα, στις 7 με 8 εβδομάδες, το αιμάτωμα μπορεί να υπεγείρει τις άκρες του πλακούντα ή να βρίσκεται πίσω από αυτόν.
Υπερηχογραφική διάγνωση
H υπερηχογραφία αποτελεί την πλέον ακριβή μέθοδο για την επιβεβαίωση της βιωσιμότητας της κύησης. Η παρουσία υποχοριονικού αιματώματος απεικονίζεται ως υποηχογενής ή άνηχος (μαύρη) ημισελινοειδής περιοχή γύρω από ένα τμήμα του σάκου κύησης. Η περιοχή αυτή διαχωρίζεται από το φυσιολογικό υγρό του σάκου κύησης από μια παχιά ζώνη ιστού το χόριο. Στην οξεία φάση της αιμορραγίας η υπερηχογραφική απεικόνιση είναι εντελώς διαφορετική. Απεικονίζεται ως έντονα υπερηχογενής (άσπρη) η οποία παρουσιάζει ροή, δηλαδή εμφανίζει κίνηση.
Στρατηγικές διαχείρισης
Από την στιγμή που ο υπέρηχος επιβεβαιώνει την παρουσία υποχοριονικού αιματώματος θα πρέπει να χαρτογραφηθούν οι περιοχές που έχουν αποκολληθεί αλλά και να αξιολογηθεί η έκταση του προβλήματος για να μπορούν να συγκριθούν μελλοντικά οι μεταβολές που εμφανίζονται στα επόμενα υπερηχογραφήματα, τα οποία σημειωτέον επαναλαμβάνονται κάθε 1-2 εβδομάδες. Επιπλέον η επανεξέταση θα μας δώσει πληροφορίες για την έκβαση της κύησης ούτως ώστε ο θεράποντας ιατρός να συνεχίσει την παρακολούθηση και ενδεχομένως να τροποποιήσει τις οδηγίες του ή αντίθετα να τερματίσει την κύηση που έχει παλλινδρομήση.
Πρόγνωση
Ο κίνδυνος αποβολής μιας κύησης η οποία περιπλέκεται με υποχοριονικό αιμάτωμα (SCH), παραμένει ένα αμφιλεγόμενο θέμα. Ορισμένοι μελετητές υπαινίσσονται πως τα μικρά αιματώματα δεν επηρεάζουν την έκβαση της κύησης. 4 - 6 Ούτε όμως, τα μεγάλα αιματώματα αποτελούν σοβαρή απειλή για την έκβαση της κύησης κατά τους Pedersen και Mantoni. 7 Ωστόσο, άλλες μελέτες υποστηρίζουν την άποψη πως η έκβαση της κύησης εξαρτάται από το μέγεθος του αιματώματος, την ηλικία της εγκύου και την ηλικία της κύησης. 8 - 12
Η κλινική σημασία ενός SCH στο πρώτο τρίμηνο, μπορεί να εντοπίσει έναν σημαντικό πληθυσμό εγκύων που διατρέχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κάποιου ανεπιθύμητου βραχυπρόθεσμου ή μακροπρόθεσμου συμβάντος στην κύηση, όπως: κολπική αιμορραγία, αποβολή, υπέρταση, προεκλαμψία, αποκόλληση πλακούντα, πρόωρο τοκετό, ενδομήτρια βραδύτητα ανάπτυξης (IUGR), εμβρυϊκή δυσφορία, ενδομήτρια θνητότητα και περιγεννητική θνησιμότητα. 13 - 18
Στις κυήσεις με SCH και κολπική αιμορραγία πρώτου τριμήνου, ο Bloch και οι συνεργάτες του περιέγραψαν ευνοϊκή έκβαση στο 80% των περιπτώσεων της μελέτης τους όταν η εμβρυϊκή καρδιακή λειτουργία ήταν παρούσα. 19
Με το θεραπευτικό αποτέλεσμα του κλινοστατισμού ασχολήθηκε μία μελέτη η οποία σημείωσε λιγότερες αυτόματες αποβολές και υψηλότερα ποσοστά τελειόμηνης κύησης σε γυναίκες με ανάπαυση στο κρεβάτι. 20
- Jouppila P. Clinical consequences after ultrasonic diagnosis of intrauterine hematoma in threatened abortion. J Clin Ultrasound. 1985 Feb; 13(2): 107-11. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
- Pearlstone M, Baxi L. Subchorionic hematoma: a review. Obstet Gynecol Surv. 1993 Feb; 48(2): 65-8. PubMed | Google Scholar
- Peixoto AB, Caldas TMRDC, Petrini CG, et al. The impact of first-trimester intrauterine hematoma on adverse perinatal outcomes. Ultrasonography. 2018 Oct; 37(4): 330-336. PubMed | Full Text PMC | Ultrasonography | Google Scholar
- Abu-Yousef MM, Bleider JJ, Williamson RA, et al. Subchorionic hemorrhage: Sonographic diagnosis and clinical significance. AJR Am J Roentgenol. 1987 Oct; 149(4): 737-40. PubMed | Full Text AJR | Google Scholar
- Mandruzzato GP, D'Ottavio G, Rustico MA, et al. The intrauterine hematoma: diagnostic and clinical aspects. J Clin Ultrasound. 1989 Sep; 17(7): 503-10. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
- Stabile I, Campbell S, Grudzinskas JG. Threatened miscarriage and intrauterine hematomas. Sonographic and biochemical studies. J Ultrasound Med. 1989 Jun; 8(6): 289-92. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
- Pedersen JG, Mantoni M. Large intrauterine hematoma in threatened miscarriage. Frequency and clinical consequences. Br J Obstet Gynaecol. 1990 Jan; 97(1): 75-7. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
- Bennett GL, Bromley B, Lieberman E, et al. Subchorionic hemorrhage in first-trimester pregnancies: prediction of pregnancy outcome with sonography. Radiology. 1996 Sep; 200(3): 803-6. PubMed | Radiology | Google Scholar
- Leite J, Ross P, Rossi AC, et al. Prognosis of very large first-trimester hematomas. J Ultrasound Med. 2006 Nov; 25(11): 1441-5. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
- Cohain JS, Buxbaum RE, Mankuta D. Spontaneous first trimester miscarriage rates per woman among parous women with 1 or more pregnancies of 24 weeks or more. BMC Pregnancy Childbirth. 2017 Dec 22 ;17(1): 437. PubMed | Full Text PMC | Full Text BMC | Google Scholar
- Benson CB, Doubilet PM, Cooney MJ, et al. Early singleton pregnancy outcome: effects of maternal age and mode of conception. Radiology. 1997 May; 203(2): 399-403. PubMed | Radiology | Google Scholar
- Sauerbrei EE, Pham DH. Placental abruption and subchorionic hemorrhage in the first half of pregnancy: US appearance and clinical outcome. Radiology. 1986 Jul; 160(1): 109-12. PubMed | Radiology | Google Scholar
- Ball RH, Ade CM, Schoenborn JA, et al. The clinical significance of ultransonographically detected subchorionic hemorrhages. Am J Obstet Gynecol. 1996 Mar; 174(3): 996-1002. PubMed | Full Text AJOG | Google Scholar
- Børlum KG, Thomsen A, Clausen I, et al. Long-term prognosis of pregnancies in women with intrauterine hematomas. Obstet Gynecol. 1989 Aug; 74(2): 231-3. PubMed | Google Scholar
- Seki H, Kuromaki K, Takeda S, et al. Persistent subchorionic hematoma with clinical symptoms until delivery. Int J Gynaecol Obstet. 1998 Nov; 63(2): 123-8. PubMed | Elsevier | Google Scholar
- Nagy S, Bush M, Stone J, et al. Clinical significance of subchorionic and retroplacental hematomas detected in the first trimester of pregnancy. Obstet Gynecol. 2003 Jul; 102(1): 94-100. PubMed | Elsevier | Google Scholar
- Maso G, D'Ottavio G, De Seta F, et al. First-trimester intrauterine hematoma and outcome of pregnancy. Obstet Gynecol. 2005 Feb; 105(2): 339-44. PMID: 15684162 | Wolter Kluwer | Google Scholar
- Ozkaya E, Altay M, Gelişen O. Significance of subchorionic haemorrhage and pregnancy outcome in threatened miscarriage to predict miscarriage, pre-term labour and intrauterine growth restriction. J Obstet Gynaecol. 2011 Mar;31(3) :210-2. PubMed | Taylor & Francis Online | Google Scholar
- Bloch C, Altchek A, Levy-Ravetch M. Sonography in early pregnancy: the significance of subchorionic hemorrhage. Mt Sinai J Med. 1989 Sep; 56(4): 290-2. PubMed | Google Scholar
- Ben-Haroush A, Yogev Y, Mashiach R, et al. Pregnancy outcome of threatened abortion with subchorionic hematoma: possible benefit of bed-rest?. sr Med Assoc J. 2003 Jun; 5(6): 422-4. PubMed | Full Text IMAJ | Google Scholar