Περιγραφή και ορισμός
Το σύνδρομο Wolf-Hirschhorn (WHS) αποτελεί μια αναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες, ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη (IUGR) που συνεχίζει και μετά την γέννηση, καρδιακές ατέλειες και υποσπαδία.
Επίπτωση
Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου εκτιμάται σε 1 / 50.000 γεννήσεις, με μια αναλογία προσβολής θήλεα / άρρενα έμβρυα, 2/1.
Αιτιολογία
Το σύνδρομο Wolf-Hisrchhorn (WHS) οφείλεται σε έλλειμμα γενετικού υλικού στο βραχύ σκέλος του χρωμοσώματος 4 (4p16.3). Δυνητικά υπεύθυνα γονίδια, για αυτόν τον κλινικό φαινότυπο, είναι: το LEMT1 και το WHSC1, η ακριβής λειτουργία των οποίων δεν έχει πλήρως κατανοηθεί.
Ανωμαλίες ανιχνεύσιμες μέσω υπερηχογραφίας
Πολλές από τις πιο συχνές ανατομικές δυσμορφίες που παρατηρούνται σε έμβρυα με σύνδρομο Wolf-Hisrchhorn (WHS) μπορούν και ανιχνεύονται μέσω υπερηχογραφίας, λόγω του πλήθους των συστημάτων και των οργάνων που εμπλέκονται. Μεταξύ αυτών, περιγράφονται οι ακόλουθες:
Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες
μικροκεφαλία
κρανιακή ασυμμετρία
αγενεσία του μεσολοβίου
μικρογναθία
υπερτελορισμός (εμφάνιση μετώπου, δίκην "κράνους Έλληνα πολεμιστή")
λαγώχειλο
λυκόστομα
Καρδιακές ατέλειες
ελλείμματα του μεσοκοιλιακού διαφράγματος
Διάφορα
διαφραγματοκήλη
υποσπαδίας
κρυψορχία
στρεβλοποδία
βαριά υπολειπόμενη ενδομήτρια ανάπτυξη (IUGR)
Περιστασιακά ευρήματα
εκστροφή ουροδόχου κύστης / ανωμαλίες νεφρών
κύστη Dandy – Walker
πολυδακτυλία
περικοιλιακές κυστικές ανωμαλίες εγκεφάλου
Διαφορική διάγνωση
Πολλαπλές ανατομικές ανωμαλίες, συμπεριλαμβανομένης της ενδομήτριας υπολειπόμενης ανάπτυξης (IUGR) και της διαφραγματοκήλης, μπορούν επίσης να εμφανισθούν στα παρακάτω σύνδρομα και καταστάσεις:
- σύνδρομο Fryns
- σύνδρομο Jacobsen
- τριπλοειδία
- τρισωμία 9
- τρισωμία 18 (σύνδρομο Edwards')
Η διαφορική διάγνωση θα πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνει πολλά σύνδρομα που παρουσιάζουν ανεπαρκή ανάπτυξη, νοητική υστέρηση, ή /και δυσμορφίες προσώπου όπως:
- σύνδρομο Seckel
- σύνδρομο CHARGE
- σύνδρομο Smith-Lemli-Opitz
- σύνδρομο Opitz G / BBB
- σύνδρομο Williams
- σύνδρομο Rett
- σύνδρομο Angelman και
- σύνδρομο Smith-Magenis
Υπερηχογραφική διάγνωση
Υπερηχογραφική διάγνωση του συνδρόμου Wolf-Hisrchhorn, προγεννητικά (WHS) ετέθει ήδη από τη 16η εβδομάδα της κύησης. Στην βιβλιογραφία υπάρχουν αρκετές αναφορές ευρημάτων προγεννητικού ελέγχου που συνδέονται με αυτό το σύνδρομο, με συνηθέστερα τα ευρήματα της υπολειπόμενης ενδομήτριας αύξησης (IUGR), της σχιστίας του προσώπου, του υποσπαδία και της διαφραγματοκήλης (De Keersmaecker B, Albert M, Hillion Y, Ville Y: Prenatal diagnosis of brain abnormalities in Wolf-Hisrchhorn (4p-) syndrome. Prenat Diagn 22:366-370, 2002, Sase M, Hasegawa K, Honda R, et al: Ultrasonographic finding of facial dysmorphism in Wolf-Hisrchhorn syndrome. Am J Perinatol 22:99-102, 2005 and Boog G, Le Vaillant C, Collet M, et al: Prenatal sonographic patterns in six cases of Wolf-Hisrchhorn (4p-) syndrome. Fetal Diagn Ther 19:421-430,2004). Η Beryl Benacerraf περιγράφει μία περίπτωση αυτού του συνδρόμου στις 18 εβδομάδες (μέσω προγενέστερης υπερηχογραφίας) στην οποία το έμβρυο παρουσίαζε βιομετρικές τιμές σωματικού μεγέθους ηλικίας κύησης 16 εβδομάδων καθώς και μικρογναθία, υπερτελορισμό, μια καρδιακή ανωμαλία, κύστη dandy-Walker στον οπίσθιο εγκεφαλικό βόθρο και πολυδακτυλία. Η διάγνωση επιβεβαιώθηκε με την εξέταση του μοριακού καρυότυπου, η οποία ζητήθηκε λόγω της παρουσίας αυτών των ευρημάτων (Beryl Benacerraf: Harvard Medical School. Ultrasound of Fetal Syndromes, edition Utopia 471-476, 2009).
Κληρονομικότητα
Οι περισσότερες περιπτώσεις του συνδρόμου Wolf-Hisrchhorn (WHS) είναι σποραδικές, ωστόσο μια μη-ισοζυγισμένη μετάθεση μπορεί να κληρονομηθεί από έναν γονέα με μια ισορροπημένη ανακατάταξη. Προγεννητικά ο έλεγχος είναι εφικτός, όταν έχει ήδη εντοπιστεί στον ένα γονέα μια ανακατάταξη στο χρωμόσωμα 4p16.3.
Φυσική ιστορία και έκβαση
Τα προσβεβλημένα άτομα παρουσιάζουν σημαντικού βαθμού νοητική υστέρηση, σοβαρή ψυχοκινητική καθυστέρηση, επιληπτικές κρίσεις και υποτονία με υποανάπτυξη των μυών που προκαλεί δυσκολίες στην σίτιση. Λιγότεροι από το 50% περπατούν με ή χωρίς υποστήριξη, μεταξύ 2 και 12 ετών. Η νοητική υστέρηση ποικίλει σε σοβαρότητα, η ομιλία περιορίζεται σε άναρθρους δισύλλαβους ήχους, εκτός από λίγους ασθενείς που καταφέρνουν να διατυπώσουν απλές προτάσεις. Διάφοροι τύποι επιληπτικών κρίσεων παρατηρούνται στο 95% των ασθενών, από την νεογνική περίοδο μέχρι την ηλικία των 3 ετών ως αποτέλεσμα πυρετού. Το 50% από αυτές σταματούν στην παιδική ηλικία. Ελλείμματα στο βραχύ σκέλος του χρωμοσώματος 4, (4p16.3) άνω των 3 Mb, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών ανωμαλιών και λυκοστόματος.
