Ενδοαμνιακή αιμορραγία (intra amniotic hemorrhage = ΙΑΗ) είναι η παθολογική κατάσταση της παρουσίας αίματος στην αμνιακή κοιλότητα καθώς το αίμα που διαφεύγει από τους εμβρυϊκούς υμένες και τον πλακούντα βρίσκει διέξοδο στο αμνιακό υγρό, ενώ σπάνια συμβαίνει το αντίστροφο και παρατηρείται με το υπερηχογράφημα.
Αίτια και κλινικά χαρακτηριστικά
Η ΙΑΗ μπορεί να προκύψει είτε αυτόματα, 1 , 2 είτε σε συνδυασμό με αιμορραγία από τον πλακούντα 3 ή ιατρογενώς μετά από ενδομήτριες επεμβάσεις. 4 Η ΙΑΗ μπορεί είναι ασυμπτωματική και να αποτελεί τυχαίο εύρημα στο υπερηχογράφημα ρουτίνας. 5 Κάποιες φορές πόνοι στην μέση ή την κοιλιά, σταγονοειδής κολπική αιμόρροια που αυξάνει με την δραστηριότητα οδηγούν την έγκυο σε υπερηχογραφική εξέταση για την αναζήτηση της αιτίας και τότε ανιχνεύεται η παρουσία αίματος στην αμνιακή κοιλότητα. Στα ιατρογενή αίτια που οδηγούν σε ενδοαμνιακή αιμορραγία ανήκει η αμνιοπαρακέντηση ιδίως αν η βελόνα διαπεράσει τον πλακούντα, η ομφαλιδοπαρακέντηση, η εκλεκτική μείωση του εμβρύου, οι ενδομήτριες θεραπευτικές επεμβάσεις προπάντων σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή. Το αίμα απορροφάται μετά από χρονικό διάστημα 3-10 εβδομάδες χωρίς να υπάρχουν κλινικά επακόλουθα. 4
Υπερηχογραφική διάγνωση
Σε περίπτωση πρόσφατης ΙΑΗ το αμνιακό υγρό εμφανίζεται υπερηχογενές, έντονα γκριζόλευκο αρχικά και απαλό γκρίζο αργότερα ανάλογα με το στάδιο της αιμορραγίας, 6 καθιστώντας τα αγγεία του ομφάλιου λώρου πιο ανάγλυφα υπερηχογραφικά από ότι συνήθως. Κατά την διαδικασία της αμνιοπαρακέντησης, παρατηρείται με τους υπερήχους σε πραγματικό χρόνο ενδοαμνιακή αιμορραγία μετά και την αφαίρεση της βελόνας, ιδίως κατά την διαπλακουντιακή προσπέλαση της αμνιακής κοιλότητας, με την μορφή πίδακα καθώς το υπερηχογενές αίμα χύνεται μέσα στο διαυγές αμνιακό υγρό. ΙΑΗ μπορεί να υπονοηθεί από την ανίχνευση ψευδομάζας στομάχου 7 , 8 ή από την υπερηχογένεια του λεπτού εντέρου στο δεύτερο τρίμηνο η οποία οφείλεται στην κατάποση αιματηρού αμνιακού υγρού από το έμβρυο. 9 , 10
Διαφορική διάγνωση
Η ΙΑΗ της μητέρας είναι μια σπάνια κατάσταση 11 η οποία δύσκολα μπορεί να διαφοροδιαγνωστεί από άλλες καταστάσεις επειδή η ενδοαμνιακή μάζα που προκύπτει-από την αιμορραγία-μπορεί να μιμηθεί κάποια εμβρυϊκή ή πλακουντιακή ανωμαλία. 2 , 12 - 14 Ανάλογα με το μέγεθος του θρόμβου και το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την εξέταση μέχρι την έναρξη της αιμορραγίας το ενδοαμνιακό αιμάτωμα (μάζα) μπορεί να χαρακτηριστεί: παραπλακούντας, χοριοαγγείωμα, μάζα ομφαλίου λώρου, γαστρόσχιση, ιεροκοκκυγικό τεράτωμα. Μια πρόσφατη αιμορραγία στην οξεία φάση της είναι υπερηχογενής και έχει ηχογένεια μεγαλύτερη ή ίση από την εμφάνιση του πλακούντα. Μετά από την έλευση μίας εβδομάδας, το αιμάτωμα γίνεται υποηχογενές σε σχέση με τον πλακούντα και έπειτα από δύο εβδομάδες υπερηχο-διαφανές. 6 Η επανάληψη της υπερηχογραφίας με την πάροδο του χρόνου μπορεί να είναι χρήσιμη μέθοδος για την επίτευξη της ορθής διάγνωσης και της πραγματικής απεικόνισης της ΙΑΗ.
Η ΙΑΗ θα πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από την παρουσία "λάσπης" ή" ιλύος" στο αμνιακό υγρό (AF). Η "λάσπη" του AF είναι υπερηχογενής υπερηχογραφικά, βρίσκεται πλησίον του έσω τραχηλικού στομίου, και, μπορεί να αντιπροσωπεύει ομάδες φλεγμονωδών κυττάρων και βακτηρίων οι οποίες σχετίζονται με επικείμενο πρόωρο τοκετό, μικροβιακή εισβολή στην αμνιακή κοιλότητα (MIAC) και ιστολογική χοριοαμνιονίτιδα σε ασθενείς με ιστορικό αυτόματου πρόωρου τοκετού και άθικτες μεμβράνες. 15 - 18
Στρατηγική διαχείρισης
Η διερεύνηση της ΙΑΗ έχει ως πρωταρχικό στόχο την αποκάλυψη της προέλευσης της αιμορραγίας, ενώ η διαχείριση της πληροφορίας αυτής εξαρτάται από την ηλικία της κύησης. 19 Παρουσία αίματος στην εξωεμβρυϊκή κοιλότητα νωρίς στην εγκυμοσύνη συνιστά συντηρητική αντιμετώπιση και έλεγχο θρομβοφιλίας, ενώ επαναλαμβανόμενα υπερηχογραφήματα καθορίζουν την έκβαση της κύησης. Η παρουσία "λάσπης" του AF στο δεύτερο τρίμηνο που αποδίδεται σε ανεπάρκεια τραχήλου και επικείμενο πρόωρο τοκετό συνιστά την άμεση εισαγωγή σε νοσοκομειακό κέντρο για την αντιμετώπιση και διαχείριση της κατάστασης αυτής. ΙΑΗ στο τρίτο τρίμηνο που συνοδεύεται από συσπάσεις της μήτρας και εμβρυϊκή δυσφορία μπορεί να απαιτεί επείγουσα καισαρική τομή. 20 Στις 14-16 εβδομάδες της κύησης μπορεί να παρατηρηθεί ενδοαμνιακό ηχογενές υλικό με το διακολπικό υπερηχογράφημα. 21 Το αμνιακό υγρό κατά το δεύτερο τρίμηνο περιέχει αποφολιδωμένα επιθηλιακά κύτταρα που προέρχονται από το εμβρυϊκό δέρμα, τα γεννητικά όργανα και τον ομφάλιο λώρο. 22 Αυτά τα κύτταρα απεικονίζονται υπερηχογραφικά στο αμνιακό υγρό ως στροβιλίζοντα ή αιωρούμενα ηχογενή σωματίδια μέχρι το τρίτο τρίμηνο. Αργότερα, το έντονα ηχογενές αμνιακό υγρό έχει συνδεθεί με την παρουσία ιζήματος διαλυμένων θρόμβων, μηκωνίου και σμήγματος. 23 - 26 Ωστόσο, η κλινική σημασία της υπερηχογένειας του αμνιακού στο τρίτο τρίμηνο αμφισβητείται καθώς δεν αποτελεί σημείο εμβρυϊκής δυσφορίας. 27
Gilboa Y, Duvdevani N, Yinon Y, et al. A case of spontaneous intra-amniotic hemorrhage in an asymptomatic patient at near term pregnancy. Fetal Diagn Ther. 2012; 31(1): 73-5. PubMed | Full Text Karger | Google Scholar
Ustüner I, Güven ES, Balık G, et al. Spontaneous intraamniotic hemorrhage in the second trimester mimicking an abdominal wall defect. J Turk Ger Gynecol Assoc. 2013 Jun 1; 14(2): 109-12. PubMed | Full Text PMC | Google Scholar
Cutillo DP, Swayne LC, Schwartz JR, et al. Intra-amniotic hemorrhage secondary to placenta circumvallate. J Ultrasound Med. 1989 Jul; 8(7): 399-401. PubMed | Wiley Online Library | PDF | Google Scholar
Chinn DH, Towers CV, Beeman RG, et al. Sonographically demonstrated intra-amniotic hemorrhage following transplacental genetic amniocentesis. Frequency, sonographic appearance, and clinical significance. J Ultrasound Med. 1990 Sep; 9(9): 495-501. PubMed | Wiley Online Library | PDF | Google Scholar
Gilboa Y, Duvdevani N, Yinon Y, et al. A case of spontaneous intra-amniotic hemorrhage in an asymptomatic patient at near term pregnancy. Fetal Diagn Ther. 2012; 31(1): 73-5. PubMed | Full Text Karger
Nyberg DA, Cyr DR, Mack LA, et al. Sonographic spectrum of placental abruption. AJR Am J Roentgenol. 1987 Jan; 148 (1): 161-4. PubMed | Full Text AJR
Walker JM, Ferguson DD. The sonographic appearance of blood in the fetal stomach and its association with placental abruption. J Ultrasound Med. 1988 Mar; 7(3): 155-61. PubMed | Wiley Online Library | PDF
Daly-Jones E, Sepulveda W, Hollingsworth J, et al. Fetal intraluminal gastric masses after second trimester amniocentesis. J Ultrasound Med. 1994 Dec; 13(12): 963-6. PubMed | Wiley Online Library | PDF
Sepulveda W, Reid R, Nicolaidis P, et al. Second-trimester echogenic bowel and intraamniotic bleeding: association between fetal bowel echogenicity and amniotic fluid spectrophotometry at 410 nm. Am J Obstet Gynecol. 1996 Mar; 174(3): 839-42. PubMed | Full Text AJOG
Petrikovsky B, Smith-Levitin M, Holsten N. Intra-amniotic bleeding and fetal echogenic bowel. Obstet Gynecol. 1999 Mayμε; 93 (5 Pt 1): 684-6. PubMed | Elsevier
Kurata H, Sekizuka N, Kato R, et al. Intra-amniotic maternal hemorrhage in preterm labor: A case report. J Perinat Med. 1995; 23(3): 229-32. PubMed | Google Scholar
Witter FR, Sanders RC. Maternal hemorrhage into the amniotic sac producing an apparent umbilical cord mass on sonogram. Am J Obstet Gynecol. 1986 Sep; 155 (3): 649-51. PubMed | Full Text AJOG | Google Scholar
Sijanovic S, Selthofer R, Abicic-Zuljevic K, et al. A case of intra-amniotic maternal hemorrhage in term pregnancy. Fetal Diagn Ther. 2007; 22(4): 299-301. PubMed | Full Text Karger | Google Scholar
Magann EF, Dinnel KI, Rabie NZ, et al. Intra-Amniotic Hemorrhage Imitating Gastroschisis: A Case Report and Review of the Literature. Am J Case Rep. 2016 Oct 20; 17: 766-769. PubMed | Full Text PMC | Full Text AJCR
Espinoza J, Goncalves LF, Romero R, et al. The prevalence and clinical significance of amniotic fluid ‘sludge’ in patients with preterm labor and intact membranes. Ultrasound Obstet Gynecol. 2005 Apr; 25(4): 346-52. PubMed | Wiley Online Library | PDF | Google Scholar
Kusanovic JP, Espinoza J, Romero R, et al. Clinical significance of the presence of amniotic fluid 'sludge' in asymptomatic patients at high risk for spontaneous preterm delivery. Ultrasound Obstet Gynecol. 2007 Oct; 30(5): 706-14. PubMed | Wiley Online Library | PDF | Full Text PMC
Paules C, Moreno E, Gonzales A, et al. Amniotic fluid sludge as a marker of intra-amniotic infection and histological chorioamnionitis in cervical insufficiency: a report of four cases and literature review. J Matern Fetal Neonatal Med. 2016; 29(16): 2681-4. PubMed | Taylor & Francis Online
Kusanovic JP, Romero R, Martinovic C, et al. Transabdominal collection of amniotic fluid "sludge" and identification of Candida albicans intra-amniotic infection. J Matern Fetal Neonatal Med. 2018 May; 31(10): 1279-1284. PubMed | Full Text PMC | Taylor & Francis Online
Schwickerath J, Kallenberg A, Wolff F. Asymptomatic ablatio placentae. Z Geburtshilfe Perinatol. Sep-Oct 1992; 196(5): 224-6. PubMed
Ito M, Kawasaki N, Matsui K, et al. Fetal heart monitoring and ultrasound in the management of placental abruption. Int J Gynaecol Obstet. 1986 Aug; 24(4): 269-73. PubMed | Wiley Online Library
Zimmer EZ, Bronshtein M. Ultrasonic features of intra-amniotic "unidentified debris' at 14-16 weeks' gestation. Ultrasound Obstet Gynecol. 1996 Mar; 7(3): 178-81. PubMed | Wiley Online Library | PDF | Google Scholar
Brown DL, Polger M, Clark PK, et al. Very echogenic amniotic fluid: ultrasonography-amniocentesis correlation. J Ultrasound Med. 1994 Feb; 13(2): 95-7. PubMed | Wiley Online Library | PDF
Balci BK, Goynumer G. Incidence of echogenic amniotic fluid at term pregnancy and its association with meconium. Arch Gynecol Obstet. 2018 Apr; 297 (4): 915-918. PubMed | SpringerLink
Parulekar S. Ultrasonographic demonstration of floating particles in amniotic fluid. J Ultrasound Med. 1983 Mar; 2(3): 107-10. PubMed | Wiley Online Library | PDF
Malinowski W. Clinical significance of echogenic amniotic fluid at term pregnancy. Ginekol Pol. 2002 Feb; 73(2): 120-3. PubMed
Η ιστοσελίδα emvriomitriki.gr σχεδιάστηκε αρχικά για να καλύψει τις απορίες και τις ανάγκες των εγκύων γυναικών. Όμως, λόγω του υψηλού επιστημονικού υλικού που περιέχει (άρθρα, βίντεο, φωτογραφίες, βιβλιογραφία) καθίσταται χρήσιμο επαγγελματικό εργαλείο σε φοιτητές, μαιευτήρες και άλλους επαγγελματίες υγείας που επιθυμούν να ανανεώσουν τις γνώσεις τους. Το έργο επιμελήθηκε ο ιατρός Αναστάσιος Κοκοβίδης.
Πρόκειται για μικρά αρχεία/εργαλεία που μας βοηθάνε να οργανώσουμε καλύτερα την περιήγηση στην σελίδα μας καθώς και την ανάλυση της επισκεψιμότητας της σελίδας μας.