Περιτονίτιδα από μηκώνιο

Περιγραφή και ορισμός

Η περιτονίτιδα από μηκώνιο (MP) είναι μια χημική ενδοκοιλιακή φλεγμονή η οποία προκύπτει από την διάτρηση του εντέρου κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής ή μερικές ώρες μετά. ¹Μέσα στον αυλό του εντέρου φυσιολογικά περιέχεται μηκώνιο. Εάν αυτό διαχυθεί στην περιτοναϊκή κοιλότητα λόγω διάτρησης του εντέρου, είναι λίαν ερεθιστικό και προάγει μια φλεγμονώδη αντίδραση, την περιτονίτιδα από μηκώνιο.²

Δημογραφικά στοιχεία

Η MP είναι σπάνια και εμφανίζεται με συχνότητα περίπου 1/35.000 γεννήσεις ζώντων νεογνών.

Αιτιοπαθογένεια

Το μηκώνιο είναι ένα πολύπλοκο μείγμα από άπεπτες βλεννοπρωτεΐνες, λιπαρά υλικά, κυτταρικά υπολείμματα και χολοχρωστικές. Η διαρροή αυτών των συστατικών ενεργοποιεί τα ανοσοκύτταρα συμπεριλαμβανομένων των μακροφάγων. ^{3 , 4} Τα μακροφάγα διεισδύουν στο περιτόναιο συμμετέχοντας στην κυτταρική λειτουργία με φαγοκυττάρωση, απελευθέρωση χημικών μεταβολιτών όπως αυξητικούς παράγοντες, πρωτεΐνες συμπληρώματος, προσταγλαδίνες, υδρολυτικά ένζυμα, πυρετογόνες ουσίες και με τα αντιγονο-παρουσιαστικά κύτταρα που διεγείρονται από διάφορες κυτοκίνες κατά την φάση της ενεργοποίησης. ⁵ Ο παράγοντας νέκρωσης όγκων α (TNF-α) είναι μια προ-φλεγμονώδης κυτοκίνη που εκκρίνεται από τα μακροφάγα ως απάντηση στη διέγερση μηκωνίου. ⁶ Η υπερβολική παραγωγή χημικών μεσολαβητών συμπεριλαμβανομένου του TNF-α ενισχύει την εναπόθεση ινώδους ιστού και συμβάλει στην δημιουργία μιας πυκνής αποτιτανωμένης μάζας η οποία σφραγίζει την διάτρηση. ^{7 , 8} Επιπλέον, εάν δεν κλείσει αυτόματα η διάτρηση, ο τεράστιος σχηματισμός κύστεων της κοιλιάς και η προοδευτική προ-φλεγμονώδης αντίδραση της κυτοκίνης με την συλλογή ασκίτη μπορεί να προκαλέσει άνοδο του διαφράγματος, καρδιακή ανεπάρκεια, πρόωρο τοκετό και κακή μεταγεννητική κατάσταση του νεογνού. Οι πιθανές αιτίες διάτρησης του εντέρου περιλαμβάνουν: α) την συγγενή ατρησία/στένωση του εντέρου που προκύπτει από ισχαιμία του μεσεντερίου ως μηχανικό αποτέλεσμα συστροφής, εγκολεασμού, εσωτερικής κήλης, περίσφιξης επί γαστρόσχισης/εξόμφαλου, μόλυνσης από παρβοϊό Β19, ηπατίτιδας Α/B και κυτταρομεγαλοϊού ^{9 - 14} β) την απόφραξη του παχέος εντέρου από βύσματα μηκωνίου στη νόσο του Hirschsprung ¹⁵ ή στον ειλεό από μηκώνιο σε έμβρυα πάσχοντα από κυστική ίνωση ^{16 - 18} και γ) πιο σπάνια μετά από συστροφή σαλπιγγικής κύστης, ρήξη σκωληκοειδίτιδας ή εκκολπώματος Meckel's.¹⁹Σποραδικές βιβλιογραφικές αναφορές περιγράφουν εξωπεριτοναϊκές εκδηλώσεις MP που παρουσιάζονται κλινικά ως ηχογενή οζίδια στην βουβωνική χώρα, τo όσχεο ή τον κόλπο. ^{20 - 22} Σε μερικές περιπτώσεις το αίτιο της διαρροής μηκωνίου δεν μπορεί να προσδιορισθεί.²³

Κλινικά χαρακτηριστικά

Η διαρροή μηκωνίου συχνά συναντάται άνωθεν της περιοχής της εντερικής απόφραξης, ²⁴ επειδή η υψηλή πίεση κοντά στο σημείο της απόφραξης οδηγεί σε ρήξη του εντερικού τοιχώματος. Για παράδειγμα, η MP μπορεί να παρατηρηθεί πολύ κοντά σε ένα τμήμα με άτρητο λεπτό έντερο ή κοντά σε βύσματα μηκωνίου σε έμβρυο με κυστική ίνωση. Ανάλογα με την διάτρηση και τη σοβαρότητα της φλεγμονώδους αντίδρασης στην περιτοναϊκή κοιλότητα περιγράφονται τρεις διαφορετικοί τύποι περιτονίτιδας από μηκώνιο σύμφωνα με τα υπερηχογραφικά ευρήματα. ²⁵ Ο ινωδοσυμφυτικός (τύπος Ι) είναι ο πιο συχνός, χαρακτηρίζεται από έντονη ινοβλαστική αντίδραση και το σχηματισμό ινωδών ταινιών που προσκολλούνται στο εντερικό τοίχωμα και καλύπτουν τη διάτρηση. Το υπερηχογράφημα αποκαλύπτει διάσπαρτες υπερηχογενείς αλλοιώσεις πέριξ της περιτοναϊκής κοιλότητας, ασκίτη, πολυϋδράμνιο ή διάταση εντερικής έλικας. Ενδοκοιλιακές αποτιτανώσεις δεν παρατηρούνται συνήθως ενώ η διάτρηση μπορεί να μην είναι ορατή επειδή συχνά κλείνει αυτόματα. ²⁶ Εάν δεν αποκατασταθεί αυτόματα η διάτρηση, μπορεί να σχηματιστεί ψευδο-κύστη με παχιά τοιχώματα (τύπος II). ²⁷ Η φαινομενικά στερεή κυστική μάζα σχηματίζεται από μια συλλογή μηκωνίου που περιβάλλεται από ινώδεις ταινίες (ψευδοκύστη). Υπερηχογραφικά η ψευδοκύστη εμφανίζεται ως μια γιγάντια κύστη μικτής ηχογένειας, πλήρης μηκωνίου, επενδεδυμένη από ένα παχύ τοίχωμα που περιέχει πολλαπλές εναποθέσεις πλάκας ασβεστίου. Στην τελευταία κατηγορία (τύπος ΙΙΙ) ανήκουν οι γενικευμένες εκδηλώσεις σε όλη την περιτοναϊκή κοιλότητα. ²⁸

Μεταγεννητικά η MP μπορεί να έχει ένα ευρύ φάσμα κλινικών εκδηλώσεων, από φαινομενικά ένα υγιές νεογνό με φυσιολογική γαστρεντερική λειτουργία έως ένα νεογνό με σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές και εντερική απόφραξη που συνήθως εκδηλώνεται με κοιλιακή διάταση, έμετο, οξέωση και ενδοκοιλιακές αποτιτανώσεις. ²⁹

Υπερηχογραφικά ευρήματα

Τα υπερηχογραφικά ευρήματα της MP συνήθως ποικίλουν καθώς είναι μεταβλητά και εξαρτώνται εν μέρει από το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της διαρροής μηκωνίου και του υπερηχογραφήματος. ³⁰ Εάν εκτελεσθούν διαδοχικά υπερηχογραφήματα τα ευρήματα μπορούν να ακολουθήσουν την εξέλιξη της ενδοκοιλιακής ανωμαλίας. ³¹Αρχικά παρατηρείται διάταση εντέρου και ελεύθερο ενδοπεριτοναϊκό υγρό (ασκίτης). Η υπερηχογραφία σε αυτό το στάδιο της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένη διάγνωση, όπως "εμβρυϊκός ασκίτης" ή "μη άνοσος ύδρωπας". ³² Όμως, υπερηχογράφημα σε μεταγενέστερο στάδιο μπορεί να αποκαλύψει μια κυστική μάζα (ψευδοκύστη μηκωνίου) με ένα ινώδες παχύ τοίχωμα, συχνά με αποτιτανώσεις στο τοίχωμά της και, τελικά, μεμονωμένες ενδοπεριτοναϊκές αποτιτανώσεις. Όταν η απόφραξη αφορά την νήστιδα συνήθως παρατηρείται πολυϋδράμνιο. Εάν πραγματοποιηθεί μόνο ένα υπερηχογράφημα, τα ευρήματα μπορεί να είναι οποιαδήποτε από τα παραπάνω. Συχνά, οι αποτιτανώσεις είναι τα μόνα ορατά σημεία της MP οι οποίες μπορεί να αναπτυχθούν μέσα σε λίγες μέρες, ³³αλλά μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να απεικονιστούν υπερηχογραφικά. ³⁴ Στις περιπτώσεις ειλεού από μηκώνιο που σχετίζονται με κυστική ίνωση ποσοστό 60% θα αναπτύξει ενδοπεριτοναϊκές αποτιτανώσεις, ίσως επειδή τα παγκρεατικά ένζυμα βρίσκονται σε χαμηλή συγκέντρωση στο 80% των ασθενών με κυστική ίνωση και μπορεί να είναι απαραίτητα για την εμφάνιση των αποτιτανώσεων. ³⁵

Υπερηχογραφική διάγνωση

Η διάγνωση της MP μπορεί να υποπτευθεί αν στο υπερηχογράφημα απεικονιστούν διάταση εντέρου, πολυϋδράμνιο, εξωαυλικές αποτιτανώσεις και ασκίτης στην κοιλιακή χώρα ή μια ακανόνιστος κύστη με παχύ τοίχωμα. ^{36 - 39} Οι εξωαυλικές αποτιτανώσεις σχηματίζονται κατά μήκος του σπλαγχνικού ή του τοιχωματικού περιτοναίου, συχνά στην επιφάνεια του ήπατος ή υποδιαφραγματικά και εμφανίζονται ως γραμμικές ηχογενείς πυκνώσεις πιθανώς με οπίσθια ακουστική σκιά. ⁴⁰Αυτές οι αλλαγές μπορεί επίσης να επεκταθούν στο όσχεο ή τον κόλπο, ⁴¹ να απεικονιστούν ως αποτιτανωμένη μάζα και να αποτελούν τα μοναδικό σημάδι περιτονίτιδας από μηκώνιο με ή χωρίς πολυϋδράμνιο.^{42 - 44}Ο ασκίτης μπορεί να παρατηρηθεί αρχικά και στη συνέχεια να υποχωρήσει με την πάροδο του χρόνου. Η MP πρέπει να περιληφθεί στη διαφοροδιάγνωση του μεμονωμένου ασκίτη χωρίς άλλες συλλογές υγρού που υποδηλώνουν ύδρωπα. ⁴⁵

Στρατηγική διαχείρισης

Η προγεννητική διάγνωση της ΜΡ είναι απαραίτητη για την ορθή περιγεννητική αντιμετώπιση. Η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορεί να βελτιώσει τη διαγνωστική αξία του υπερηχογραφήματος. Η προγεννητική συμβουλευτική και οι πληροφορίες της προγεννητικής διάγνωσης ενίοτε απαιτούν χειρουργική στρατηγική σε τριτοβάθμια κέντρα που υποστηρίζονται από μονάδα εντατικής θεραπείας των νεογνών και είναι στελεχωμένα από έμπειρους μαιευτήρες, νεογνολόγους και παιδοχειρουργούς. ^{46 , 47}

Πρόγνωση

Η έγκαιρη ανίχνευση της MP δεν σχετίζεται με κακή νεογνική έκβαση και ο επιλεκτικός τερματισμός της κύησης δεν είναι απαραίτητος. H αυτόματη επίλυση της απόφραξης και του πολυϋδραμνίου προβλέπουν χαμηλό ποσοστό μεταγεννητικής χειρουργικής επέμβασης.⁴⁸Αντίθετα, η κλινική έκβαση της σοβαρής MP που συνοδεύεται από ψευδοκύστη, διάταση εντέρου και ασκίτη συνδέεται πάντα με χειρουργική επέμβαση ^{49 - 51} και έχει συνολικό ποσοστό επιβίωσης 94,4%. ⁵² Οι μεμονωμένες ψευδοκύστεις μηκωνίου που δεν συνοδεύονται από απόφραξη και οι διάχυτες περιτοναϊκές αποτιτανώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς μη χειρουργικά. ⁵³ Η παρουσία κυστικής ίνωσης μπορεί να περιπλέξει τα μεταγεννητικά αποτελέσματα. ⁵⁴ Οι πρώιμες χειρουργικές επεμβάσεις για τη μείωση της συστηματικής και κοιλιακής φλεγμονής αμέσως μετά τη γέννηση μπορεί να βελτιώσουν την έκβαση των σοβαρών περιπτώσεων MP. ⁵⁵ Ορισμένοι συγγραφείς προτείνουν την άμεση παροχέτευση των κύστεων μεταγεννητικά με παρακέντηση και εκλεκτική χειρουργική επέμβαση μετά πάροδο λίγων ημερών. ⁵⁶

Βιβλιογραφία

Boix-Ochoa J. Meconium peritonitis. 1968 Dec; 715-722. Elsevier | Pediatric Surgery | Google Sholar
Okawa T, Soeda S, Watanabe T, et al. Repeated paracentesis in a fetus with meconium peritonitis with massive ascites: a case report. Fetal Diagn Ther. 2008; 24(2): 99-102. PubMed | Karger | Google Scholar
Shyu MK, Chen CD, Hsieh FJ, et al. Intrauterine intervention in a case of recurrent meconium peritonitis. Prenat Diagn. 1994 Oct; 14(10): 993-5. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
Rubin BK, Tomkiewicz RP, Patrinos ME, et al. The surface and transport properties of meconium and reconstituted meconium solutions. Pediatr Res. 1996 Dec; 40(6): 834-8. PubMed | Pediatric Research | Google Scholar
Ramin KD, Leveno KJ, Kelly MA, et al. Amniotic fluid meconium: a fetal environmental hazard. Obstet Gynecol. 1996 Feb; 87(2): 181-4. PubMed | Elsevier | Google Scholar
Lally KP, Mehall JR, Xue H, et al. Meconium stimulates a pro-inflammatory response in peritoneal macrophages: implications for meconium peritonitis. J Pediatr Surg. 1999 Jan; 34(1): 214-7. PubMed | Pediatric Surgery | Google Scholar
Markov D, Jekova N, Ivanov St, et al. Fetal meconium pseudocyst secondary to in utero perforation of colon transversum and meconium peritonitis. Akush Ginekol. 2011; 50(1): 46-51. PubMed | Google Scholar
Minato M, Okada T, Miyagi H, et al. Meconium pseudocyst with particular pathologic findings: a case report and review of the literature. J Pediatr Surg. 2012 Apr; 47(4): e9-12. PubMed | Pediatric Surgery | Google Scholar
Tibboel D, Gaillard JL, Molenaar JC. The importance of mesenteric vascular insufficiency in meconium peritonitis. Hum Pathol. 1986 Apr; 17(4): 411-6. PubMed | Elsevier | Google Scholar
Bloom MC, Rolland M, Bernard JD, et al. Maternofetal infection by parvovirus associated with antenatal meconium peritonitis. Arch Fr Pediatr. 1990 Jun-Jul; 47(6): 437-9. PubMed | Google Scholar
Pletcher BA, Williams MK, Mulivor RA, et al. Intrauterine cytomegalovirus infection presenting as fetal meconium peritonitis. Obstet Gynecol. 1991 Nov; 78(5 Pt 2): 903-5. PubMed | Google Scholar
Zerbini M, Gentilomi GA, Gallinella G, et al. Intra-uterine parvovirus B19 infection and meconium peritonitis. Prenat Diagn. 1998 Jun; 18(6): 599-606. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
McDuffie RS, Bader T. Fetal meconium peritonitis after maternal hepatitis A. Am J Obstet Gynecol. 1999 Apr; 180(4): 1031-2. PubMed | Full Text AJOG | Google Scholar
Su WH, Wang PH, Yuan CC, et al. Fetal meconium peritonitis in the infant of a woman with fulminant hepatitis B. A case report. J Reprod Med. 2002 Nov; 47(11): 952-4. PubMed | Google Scholar
Gillis DA, Grantmyre EB. The meconium Plug syndrome and Hirschsprung's Can Med Assoc J. 1965 Jan 30; 92(5): 225-7. PubMed | Full Text PMC | Google Scholar
Rescorla FJ, Grosfeld JL. Contemporary management of meconium ileus. World J Surg. 1993 May-Jun; 17(3): 318-25. PubMed | SpringerLink | Google Scholar
Blackman SM, Deering-Brose R, McWilliams R, et al. Relative contribution of genetic and nongenetic modifiers to intestinal obstruction in cystic fibrosis. Gastroenterology. 2006 Oct; 131(4): 1030-9. PubMed | Full Text PMC | Full text AGA | Google Scholar
Garb M, Riseborough J. Meconium peritonitis presenting as fetal ascites on ultrasound. Br J Radiol. 1980 Jun; 53(630): 602-4. PubMed | Full Text BIR | Google Scholar
Niramis R, Watanatittan S, Anuntakosol M, et al. Meconium peritonitis. J Med Assoc Thai. 1999 Nov; 82(11): 1063-70. PubMed | Google Scholar
Heydenrych JJ, Marcus PB. Meconium granulomas of the tunica vaginalis. J Urol. 1976 May; 115(5): 596-8. PubMed | Full Text AUA | Google Scholar
Forouhar F. Meconium peritonitis. Pathology, evolution, and diagnosis. Am J Clin Pathol. 1982 Aug; 78(2): 208-13. PubMed | Oxford Academic | Google Scholar
Ring KS, Axelrod SL, Burbige KA, et al. Meconium hydrocele: an unusual etiology of a scrotal mass in the newborn. J Urol. 1989 May; 141(5): 1172-3. PubMed | Full Text AUA | Google Scholar
Zangheri G, Andreani M, Ciriello E, et al. Fetal intra-abdominal calcifications from meconium peritonitis: sonographic predictors of postnatal surgery. Prenat Diagn. 2007 Oct; 27(10): 960-3. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
Wakim A, Bargy F, Helardot PG, et al. Meconium peritonitis. The value of prenatal diagnosis. Chir Pediatr. 1989; 30(1): 21-4. PubMed | Google Scholar
Hsu CH, Jen LW, Huang FY, et al. Clinical observation of meconium peritonitis. Zhonghua Min Guo Xiao Er Ke Yi Xue Hui Za Zhi. 1990Jul-Aug; 31(4): 214-20. PubMed | Google Scholar
Foster MA, Nyberg DA, Mahony BS, et al. Meconium peritonitis: prenatal sonographic findings and their clinical significance. Radiology. 1987 Dec; 165(3): 661-5. PubMed | Radiology | Google Scholar
Eckoldt F, Heling KS, Woderich R, et al. Meconium peritonitis and pseudo-cyst formation: prenatal diagnosis and post-natal course. Prenat Diagn. 2003 Nov; 23(11): 904-8. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
Kamata S, Nose K, Ishikawa S, et al. Meconium peritonitis in utero. Pediatr Surg Int. 2000; 16(5-6): 377-9. PubMed | SpringerLink | Google Scholar
Ionescu S, Andrei B, Oancea M, et al. Postnatal Treatment in Antenatally Diagnosed Meconium Peritonitis. Chirurgia (Bucur). 2015 Nov-Dec; 110(6): 538-44. PubMed | Google Scholar
Tseng JJ, Chou MM, Ho ESC. Meconium peritonitis in utero: prenatal sonographic findings and clinical implications. J Chin Med Assoc. 2003 Jun; 66(6): 355-9. PubMed | Google Scholar
Williams J 3rd, Nathan RO, Worthen NJ. Sonographic demonstration of the progression of meconium peritonitis. Obstet Gynecol. 1984 Dec; 64(6): 822-6. PubMed | Google Scholar
Mueller-Heubach E, Mazer J. Sonographically documented disappearance of fetal ascites. Obstet Gynecol. 1983 Feb; 61(2): 253-7. PubMed | Google Scholar
Pan EY, Chen LY, Yang JZ, et al. Radiographic diagnosis of meconium peritonitis. A report of 200 cases including six fetal cases. Pediatr Radiol. 1983;13:199–205. 1983; 13(4): 199-205. PubMed | SpringerLink | Google Scholar
Finkel LI, Slovis TL. Meconium peritonitis, intraperitoneal calcifications and cystic fibrosis. Pediatr Radiol. 1982, 12 (2): 92-93. PubMed | SpringerLink | Google Scholar
Valladares E, Rodríguez D, Vela A, et al. Meconium pseudocyst secondary to ileum volvulus perforation without peritoneal calcification: a case report. J Med Case Rep. 2010 Aug 31;4:292. PubMed | Full Text PMC | Full Text BMC | Google Scholar
Dirkes K, Crombleholme TM, Craigo SD, et al. The natural history of meconium peritonitis diagnosed in utero. J Pediatr Surg. 1995 Jul; 30(7): 979-82. PubMed | Pediatric Surgery | Google Scholar
Assens P, Frydman R, Bessis R, et al. [Combined hydramnios with fetal ascites due to intra-uterine meconium peritonitis (authors' transl)]. J Gynecol Obstet Biol Reprod (Paris). 1979 Jan-Feb; 8(1): 51-3. PubMed | Google Scholar
Lin MH, Jeng CJ, Wang KG, et al. Prenatal diagnosis of meconium peritonitis--a case report with literature review. Zhonghua Yi Xue Za Zhi (Taipei) . 1992 Jan; 49(1): 48-52. PubMed | Google Scholar
Sukcharoen N. Prenatal sonographic diagnosis of meconium peritonitis: a case report. J Med Assoc Thai. 1993 Mar; 76(3): 171-6. PubMed | Google Scholar
Dunne M, Haney P, Sun CC. Sonographic features of bowel perforation and calcific meconium peritonitis in utero. Pediatr Radiol. 1983; 13(4): 231-3. PubMed | SpringerLink | Google Scholar
Gililland A, Carlan SJ, Greenbaum LD, et al. Undescended testicle and meconium-filled hemiscrotum: prenatal ultrasound appearance. Ultrasound Obstet Gynecol. 2002 Aug; 20(2): 200-2. PubMed | Wiley Online Library | PDF | Google Scholar
Friedman AP, Haller JO, Goodman JD. Sonography of scrotal masses in healed meconium peritonitis. Urol Radiol. 1983; 5(1): 43-6. PubMed | Google Scholar
Kenney PJ, Spirt BA, Ellis DA, et al. Scrotal masses caused by meconium peritonitis: prenatal sonographic diagnosis. Radiology. 1985 Feb; 154(2): 362. PubMed | Radiology | Google Scholar
DeRoo SE, Lumpkins KM, El-Metwally DE. Scrotoschisis in a neonate with meconium peritonitis and periorchitis. J Neonatal Perinatal Med. 2016; 9(1): 107-12. PubMed | Google Scholar
Schlensker KH, Günther H, Bolte A. Prenatal diagnosis of fetal meconium peritonitis, therapy and clinical course. With a contribution to the differential diagnosis of fetal ascites. Geburtshilfe Frauenheilkd. 1984 Jul; 44(7): 435-40. PubMed | Thieme | Google Scholar
Chan KL, Tang MH, Tse HY, et al. Meconium peritonitis: Prenatal diagnosis, postnatal management and outcome. Prenat Diagn. 2005 Aug; 25(8): 676-82. PubMed | Wiley Online Library | Google Scholar
Chen CW, Peng CC, Hsu CH, et al. Value of prenatal diagnosis of meconium peritonitis: Comparison of outcomes of prenatal and postnatal diagnosis. Medicine (Baltimore). 2019 Sep; 98(39): e17079. PubMed | Full Text PMC | Wolters Kluwer | Google Scholar
Konge JC, de Chazal R, MacFadyen U, et al. Antenatal diagnosis and management of meconium peritonitis: a case report and review of the literature. Ultrasound Obstet Gynecol. 1995 Jul; 6(1): 66-9. PubMed | Wiley Online Library | PDF | Google Scholar
Emil S, Nguyen T, Sills J, et al. Meconium obstruction in extremely low-birth-weight neonates: guidelines for diagnosis and management. J Pediatr Surg. 2004 May; 39(5): 731-7. PubMed | Pediatric Surgery | Google Scholar
Wang CN, Chang SD, Chao AS, et al. Meconium peritonitis in utero---the value of prenatal diagnosis in determining neonatal outcome. Taiwan J Obstet Gynecol. 2008 Dec; 47(4): 391-6. PubMed | Full Text TJOG | PDF | Google Scholar
Saleh N, Geipel A, Gembruch U, et al. Prenatal diagnosis and postnatal management of meconium peritonitis. J Perinat Med. 2009; 37(5): 535-8. PubMed | De Gruyter | Google Scholar
Ping LM, Rajadurai VS, Saffari SE, et al. Meconium peritonitis: correlation of antenatal diagnosis and postnatal outcome—an institutional experience over 10 years. Fetal Diagn Ther. 2017; 42: 57–62. PubMed | Karger | Google Scholar
Caro-Domínguez P, Zani A, Chitayat D, et al. Meconium peritonitis: the role of postnatal radiographic and sonographic findings in predicting the need for surgery. Pediatric Radiology. 2018 July (16); 1755–1762. SpringerLink | Google Scholar
Shinar S, Agrawal S, Ryu M, et al. Fetal Meconium Peritonitis - Prenatal Findings and Postnatal Outcome: A Case Series, Systematic Review, and Meta-Analysis. Ultraschall Med. 2020 Jun 23. PubMed | Thieme | Google Scholar
Uchida K, Koike Y, Matsushita K, et al. Meconium peritonitis: Prenatal diagnosis of a rare entity and postnatal management. Intractable Rare Dis Res. 2015 May; 4(2): 93-7. PubMed | Full Text PMC | Google Scholar
Tanaka K, Hashizume K, Kawarasaki H, et al. Elective surgery for cystic meconium peritonitis: report of two cases. J Pediatr Surg. 1993 Jul; 28(7): 960-1. PubMed | Google Scholar